بررسی اثر عصاره هیدروالکلی گیاه گزنه بر فاکتورهای کبدی رت های نژاد ویستار مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک القا شده با استرادیول والرات

سندرم تخمدان پلی¬کیستیک (pcos) متداول ترین اختلال اندوکرینی در زنان در سنین تولید مثلی می باشد و متداول¬ترین علت عدم تخمک¬گذاری، ناباروری و پرموئی در سرتاسر دنیا می¬باشد. pcos با مقاومت به انسولین و هیپرانسولینمی مرتبط می¬باشد که نقشی اساسی را در آندروژن های افزایش یافته توسط تخمدان های پلی-کیستیک زنان با مقاومت به انسولین مربوط به pcos ایفا می¬کند که این افراد در معرض افزایش ریسک پیشرفت دیابت نوع 2ملیتوس و درجات پایین التهاب می باشند. nafld طیفی از بیماری های کبدی است که در برگیرنده نفوذ چربی در 5 درصد هپاتوسیت ها (steatosis)، نفوذ چربی بعلاوه التهاب (nash)، فیبروز و در نهایت سیروز، در غیاب مصرف بیش از حد الکل می باشد. nafld با ویژگی های سندرم متابولیک، از قبیل چاقی شکمی، مقاومت به انسولین، عدم تحمل گلوکز یا دیابت ملیتوس نوع2(dmt2) و دیس لپیدمیا بسیار مرتبط است. اشتراک و همپوشانی اصلی بین pcos و nafld مقاومت به انسولین می باشد. گزنه به عنوان یک گیاه داروئی با توجه به خواص ضد التهابی و آنتی اکسیدانی و هیپوگلیسمیک خود، باعث بهبود دیابت نوع 2 و کاهش التهاب، فیبروز و نکروز، به عنوان علائم nafld می شود. از اینرو، اثرات تعدیل کنندگی گزنه بر عملکرد کبد در رت های pcos مورد مطالعه قرار گرفت. در این مطالعه تجربی، 144 رت بالغ نژاد ویستار به گروه های کنترل، pcos و تیمار شده با گزنه تقسیم شدند. گروه pcos تحت تزریق زیر جلدی 2mg استرادیول والرات قرار گرفتند، بعد از 60 روز و تائید پلی کیستیک، گروه تجربی تحت تزریق درون صفاقی دوزهای (150,250, 450 mg/kg bw) عصاره گزنه قرار گرفتند. بعد از 21 روز، رت ها بوسیله کلروفرم بی هوش شده و نمونه های خونی و کبدهای آنها به منظور انجام رنگامیزی های هماتوکسیلین و ائوزین و تری کروم ماسون و ارزیابی سرولوژیکی جمع آوری شد. اطلاعات با استفاده از نرم افزار instat3 و با روش anova one-way مورد ارزیابی قرار گرفت و p<0.05 به عنوان سطح معنی دار در نظر گرفته شد. برش های بافتی کبدی و آزمایشات سرولوژیکی نشان دهنده کاهش تعداد سلول های نکروتیک و تجمع کلاژن در بافت های کبدی و مواد کلاژن مانند فیبریلاری احاطه کننده ورید مرکزی کبد، مقاومت به انسولین، crp، آنزیم های کبدی، il-6 و تغییر در سطوح هورمون های lhو fsh و پروفایل لیپیدی در رت های pcos تیمار شده با غلظت های مختلف گزنه بود. از آنجائیکه pcos به عنوان یک حالت با درجه پایین التهاب توصیف می شود، نتایج حاکی از آن است که گزنه با افزایش حساسیت به انسولین و کاهش نکروز و فیبروز کبدی احتمالا باعث کاهش التهاب و بهبود علائم سندرم متابولیک در pcos شده و اثرات حفاظتی قابل توجهی بر کبد داشته باشد.